نویسنده: شیار نَيّو*
25 مارس 2016
مترجم: آنتروپوس
منبع انگلیسی :
در مورد اعلام فدرالیسم در شمال سوریه من از حق کردها و سایر اقلیتهای ساکن سوریه به تعیین سرنوشت خود حمایت میکنم و بر این باورم که فدرالیسم بهتر از دولتی مرکزگراست.
اما مفهوم فدرالیسم مستلزم آن است که تمام واحدها یا بخشهای ذینفع با این نظام حکمرانی موافق باشند چرا که می پندارند چنین چیزی برای همه آنها بهتر است. نه تنها با سایر بخش های سوریه و دیگر نیروهای سیاسی و نظامی سوری مشورت نشد و آنها بیرون گذاشته شدند، بلکه حتی افراد و احزاب سیاسی داخل بهاصطلاح مناطق خودگردان هم مداخلهای در این فرآیند نداشتند.
باید از دل یک فرآیند بلندمدت رایزنی و مذاکره رفراندومی سراسری بیرون می آمد ، که البته در حال حاضر مشخصاً امکانناپذیر است. در عوض یک کنفرانس دوروزهی شتابزده برگزار شد که بهوضوح تحت سیطرهی حزب اتحاد دموکراتیک PYD بود تا اساسنامه ی بسیار مغشوش و ابهامآمیزی را «به بحث بگذارد» و در موردش توافق کند. اساسنامه ای که تصمیمات مهم و تأثیرگذاری برای همهی سوریها گرفت. واضح و مبرهن است که این اعلام فدرالیسم حرکتی با انگیزهای سیاسی بود.
این اعلامیه مدت کوتاهی پس از حملهی نیروهای PYD به گروههای اپوزیسیون سوری مطرح شد. حمله ای که با پشتیبانی نیروی هوایی روسیه و حملات زمینی نیروهای ایرانی توانست مناطقی را در شمال سوریه تحت کنترل PYD درآورد. در واقع این امر بسیار گویاست که کلیت یک بخش از اساسنامه به «تحول تاریخی مسائل اجتماعی در خاورمیانه و سوریه و وضعیت موجود» اختصاص داده شده و ریشهی آنها را در بینالنهرین میجوید! اما حتی اشارهای به انقلاب جاری در سوریه نکرده است. این اعلامیه تنها از جنگ و نیروهای اسلام گرای مورد حمایت قدرتهای منطقهای سخن می گوید. علاوه بر این، ادعای فعالیت در راستای فدرالیسم دموکراتیک در حالی که سایر احزاب کرد از سازماندهی تظاهرات و برگزاری جشن نوروز منع شدهاند دست کم دورویی است، مگر آنکه منظورمان یک فدرالیسم دیکتاتورمأب و مرکزگرا باشد- چیزی که احتمالاً PYD و PKK ما را به آن سمت میکشانند.
در رابطه با الگوی پیشنهاد شده، از یک سو، اساسنامه ادعا می کند که «عصر دولت-ملتها» به سر رسیده و «راهحل واقعبینانه در سوریه الگوی فدرالیسم دموکراتیک است» (الگویی ملهم از ایدههای «آنارشیستی» اوجالان که بهتازگی آنها را یافته است)؛ و از دیگر سو، مقامات PYD و Tev-Dem (جنبش برای جامعهای دموکراتیک )عنوان کردهاند که نظام فدرالی پیشنهادی نظامی جغرافیایی نیست بلکه «اجتماعی» است، به این معنا که مبتنی بر مولفههای ملی و قومی منطقه خواهد بود. این امر به نظر من یک تناقض بنیادی است. و مطالبه کردن «خودکفایی» از مناطق فدرالی در شرایط جنگی بدونشک بیمعناست.
به بیان خلاصه، اگرچه از چنین پروژهای در آینده حمایت خواهم کرد، البته اگر به درستی و با مشارکت همهی سوریها انجام شود، اما می پندارم که زمانبندی و نحوهای که بهاصطلاح «اتحاد فدرال دموکراتیک روژاوا-شمال سوریه» اعلام شد به هیچ وجه مناسب نبود، نیازی به گفتن نیست که کلیه نیروهای عمده ی سوری، منطقهای و جهانی با این اعلامیه مخالفت کردهاند. پیش نهادن یک ایده یا الگو و اجماع کردن بر سر آن یک امر است؛ اعلام فدرالیسم و در واقع تحمیل آن به مردم از جانب یک طرف بدون مشورت با بیشتر کسانی که تحت تأثیر آن قرار می گیرند امری کاملا متفاوت است.
با این حال، لازم است تاکید کرد که کردها، آسوریها، ارمنیان و سایر اقلیتها در شمال سوریه بدون شک سزاوار حق تعیین سرنوشت اند و فدرالیسم احتمالاً نظام بهتری برای تضمین این حقوق در آینده خواهد بود، بهویژه با توجه به اینکه اپوزیسیون جریان اصلی سوریه گروگانی در دستان ترکیه و سایر نیروهای متخاصم منطقهای است و نیز با توجه به مواضع نژادپرستانه و ملیگرایانهای که بسیاری از روشنفکران و سیاستمداران عرب سوری دربارهی این موضوع اتخاذ کرده اند. اگر هیچ اتفاقی هم نیفتد، چنین مواضع و بیانیههای شووینیستی این اقلیتها را هرچه بیشتر به سمت ملیگرایی و جداییطلبی سوق خواهد داد.
25 مارس 2016
*فعال و روزنامهنگار کرد سوری
منبع:
